ဓမ္ရမ္ဆာလာတဲ့ ! ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဓမၼသာလာလုိ႕ ေခၚရတာ ပုိအာေတြတယ္။ အိႏိၵယေျမာက္ပုိင္း ဟိမားဂ်ားပန္ေဒ့ခ်္ ျပည္နယ္ ကင္ကရာခရုိင္ရဲ႕ ျမဳိ႕ေတာ္ေလး ။ တ္ိဘက္ျပည္ရဲ႕ အေ၀းေရာက္ အစုိးရ ရုံးဆုိက္ရာေဒသ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနုိဗယ္ဆုရွင္ ဒလုိင္းလာမားၾကီး ရွိေနတာ ကုိအေၾကာင္းျပဳ ျပီး ခရီးသြားလုပ္ငန္း သိပ္ျဖစ္ထြန္းတဲ့ျမိဳ႕ တိဘက္ဗုဒၶဘာသာ(၀ိဇရာယန)ရဲ႕ ပင္မဌာနၾကီးတစ္ခု။ နုိင္ငံျခားသား ေတြ တိဘက္ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြ ျမဳိ႕တဲ့ လက္ညိဳးထုိးမလြဲ။ ဘာသာေရးအသုံးအေဆာင္ေတြ တိဘက္ ဗုဒၶဘာသာ အနုပညာလက္ရာေတြ ေရာင္းခ်ရာ ဆုိင္တန္းေတြ အမ်ားအျပား။ ဆုိင္ေတြရဲ႕ ၃ပုံ ၁ပုံ က တိဘက္လူမ်ဳိးပုိင္ေတြ ဒီအထဲ က တ၀က္ေလာက္က တိဘက္ ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ ရံပုံေငြရွာေနတဲ့ ဆုိင္ေတြ ။
၁၉၄၉ ခုနွစ္မွာ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက က်ဴးေက်ာ္စစ္ပြဲတစ္ခု ျပဳခဲ့တယ္။ ဒါကေတာ့ တိဘက္နုိင္ငံ ေလးကုိ သူတုိ႕အပုိင္ဆုိျပီး က်ဳးေက်ာ္ခဲ့တာပါ။ ဒီအခ်ိန္ တိဘက္ျပည္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဒလုိင္လာမားၾကီးက ၁၉၅၄ခုနွစ္မွာ ျငိမ္းေရး စကားေျပာေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့။ တိဘက္ျပည္ စစ္ဖိနပ္နီေအာက္ ေရာက္ခဲ့ေလျပီး ေနာက္ ၁၉၅၉ခုနွစ္မွာဒလုိင္းလာမားၾကီး အိႏိၵယကုိ ထြက္ခဲ့တယ္။ အိႏိၵယ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေနရူး နဲ႕ ေျပာဆုိတုိင္ပငိျပီး တိဘက္စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ နဲ႕ အတူေရာက္လာတယ္။ ေနာက္ ဒီ ဓမၼသာလာမွာ အေျခခ်ခြင့္ရတယ္။ အခုဆုိ ဒီေနရာမွာ အေျခခ်တာ နွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ရွိေပါ့။
ဓမၼသာလာက နွစ္ပုိင္းရွိတယ္ နွစ္ပုိင္းစလုံး အိႏိၵယအစုိးရပုိင္ျဖစ္ေပမဲ့ ေတာင္ေပၚ ဓမၼသာလာက တိဘက္အေ၀းေရာက္ အစုိးရရုံးစုိက္ျပီး တိဘက္လူမ်ုိဳးေတြ အေနမ်ားတယ္ ေတာင္ေအာက္ ကေတာ့ ကင္ကရာ ခရုိင္ရုံးဆုိက္ရာ ျမဳိ႕ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေ၀းေရာက္ အစုိးရဆုိေပမဲ့ စည္းကမ္းမရွိ ဗရမ္းဗတာမဟုတ္ စနစ္တက် ေရႊးေကာက္ပြဲလည္း လုပ္တယ္ (စည္းမ်ဥ္းခံ ဘုရင္စနစ္) ပညာေရးဌာန အိမ္ရာဌာန စာေပယဥ္ေက်းမႈဌာနေတြ အကုန္ မေပ်ာက္နုိင္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားနုိင္တယ္။ ေလးနွစ္ တစ္ၾကိမ္ ေရႊးေကာက္ပြဲလုပ္တယ္။ ဒလုိင္လာမားၾကီးကေတာ့ ဘုရင္ေပါ့ ေနာက္ စိတ္ဓာတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ဆုိလည္း မမွားပါဘူး။
ဓမၼသာလာမွာ ဆြာဂဟေကာလိပ္ ဆုိျပီး အဆင့္ျမင္တိဘက္ ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေရးရာေတြကုိ ေလ့လာနုိင္ေအာင္ ေဆာက္ရြက္ထားၾကတာ အတုယူစရာ။ (ဗာရာဏသီမွာလည္း တိဘက္ေလ့လာမႈ တကၠသုိလ္တစ္ခုရွိေသး-ဘုန္းဘုန္းဂဂၤါ ဧည္ပါေမာကၡ လုပ္ေနေသာ တကၠသုိလ္)။
ဒလုိင္းလာမားၾကီး တရားေဟာမဲ့ေနဆုိ ဓမၼသာလာမွာ နုိင္ငံျခားသားမ်ား အျပည္႕ အခ်ဳိ႕ဆုိ ဒီတရားပြဲ အတြက္ တမင္သက္သက္ အေ၀းက လာသူေတြ လည္းရွိသည္။ တရားပြဲအခ်ိန္ဆုိ ဓမၼသာလာ ပင္မ ေက်ာင္းေတာ္မွာ လူအျပည္ တိဘက္၊ဥေရာအတုိက္သားေတြ၊အေမရိ္ကန္၊အာရွ နုိင္ငံသားေတြ လည္းပါ တယ္။ တရားကုိ တိဘက္လုိေဟာျပီး အဂၤလိပ္၊စပိန္၊တရုတ္၊ျပင္သစ္၊ရုရွ၊ဟင္ဒီ ဘာသာ နဲ႕ ေတြ ကုိ ဘာသာျပန္ျပီး FM လုိင္းနဲ႕ အသံလြင့္ေပးတယ္ လာေရာက္နာၾကားသူေတြ က ေရဒီယုိေလးကုိယ္ စီနဲ႕ ကုိယ္နဲ႕ ဆုိင္တဲ့ ဘာသာစကားလႊင့္တဲ့ လုိင္းကုိ ဖမ္းယူ နာၾကရတယ္။ တရားပြဲသိမ္းရင္ ဒလုိင္းလာမားၾကီးကုိ ခါတာေလးေတြ ကပ္ျပီး ေကာင္းခ်ီး အျဖစ္ယူ ၾကတယ္။ ပရိတ္ခ်ည္ေတြ ဘာေတြ ေပးတာလဲ ရွိတယ္။ ဒါ ကုိ အေနာက္တုိင္းသားေတြပါ ရုိရုိေသေသ ေလးေလးစားစား ယူၾကတယ္။
ေဟာတဲ့ တရားက ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေမတၱာတရားနဲ႕ ေဗာဓိသတၱလမ္းစဥ္ ေတြ အဓိက ပါတယ္။ ကမာၻအျဖစ္အပ်က္ေတြ ကုိ ခ်ိန္တုိးျပီး ေဟာေလ့တယ္။
ေနာက္ ေယာဂ သင္တန္းေတြ၊ အဂၤလိပ္စာ ကုသုိလ္ျဖစ္သင္တန္းေတြ၊ တန္ဒရာ(တိဘက္ရုိးရာ ပန္းခ်ီ)သင္တန္းေတြ၊ ေနာက္ စိတ္၀ိညာဥ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဂႏၱာရီ သင္တန္းေတြ ဒုနဲ႕ေဒး အၾကံအဖန္ေတြ ေကာ အမုန္ အကုန္ေတြ ေကာ တိဘက္ျပည္ရွိ္ ျပည္သူေတြ အတြက္ လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ နုိင္ငံေရးအဖြဲ႕ အစည္းေတြ၊ လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြ အေတာ္ကုိ မ်ား၏။ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းတတ္ေနတဲ့ ျမန္မာရဟန္း နွစ္ပါးေတာင္ ဖူးေတြ႕ လုိက္ရလုိ႕ ေပ်ာ္မိတယ္။
ေဒသခံ အိႏိၵယ တုိင္းရင္းသားေတြ နဲ႕ တိဘက္ေတြ နဲ႕ ပဋိပကၡျဖစ္တာ လည္း အေတာ္ရွားတယ္။ တိဘက္တုိင္းက ဟင္ဒီ လုိ ေျပာနုိင္ျပီး အခ်ဳိ႕ အိႏိၵယေတြ ဆုိ တိဘက္စကား ေျပာနုိ္င္ၾကတယ္။
ေနရာေဒသမဲ့ ေပမဲ့ ကုိယ္ေျမကုိယ္မျပန္နုိင္ေပမဲ့ ဒီေသးေသးကြက္ကြက္ ေနရာေလးမွာ တိဘက္လူမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာ ယဥ္ေက်းမႈတုိ႕ ကုိ အစြမ္းကုန္ တတ္စြမ္းသမွ်ေစာက္ေရွာက္ေနတဲ့ ေနရာဌာနေလးကုိ ကၽြန္ေတာ္ ဦးညြတ္မိပါတယ္
Mg Ogga's Notes 